Meesterlijk observeren: 5 slimme spelregels voor het ontcijferen van lichaamstaal!

Soft skills steeds essentiëler in dit tijdperk

Voel je weleens dat belangrijke zaken onbesproken blijven? Mis je soms subtiele signalen in gesprekken? Ontdek hoe je in een oogopslag kunt zien wat er écht speelt. Het beheersen van zowel verbale als non-verbale soft skills opent de deur naar diepere relaties en effectieve communicatie. In deze blog deel ik het belang van soft skills en onthul ik 5 spelregels om betekenisvol met anderen te communiceren.

Soft skills zijn essentiële niet-technische vaardigheden die iemands interactie, communicatie en samenwerking beïnvloeden. Op de huidige arbeidsmarkt worden deze vaardigheden, zoals communicatie, empathie, probleemoplossend vermogen en teamwerk, steeds belangrijker. Werkgevers waarderen soft skills omdat ze bijdragen aan een positieve werkomgeving, effectieve samenwerking en het vermogen om zich aan te passen aan veranderingen. Kandidaten met sterke soft skills kunnen niet alleen hun taken uitvoeren, maar ook bijdragen aan een gezonde en productieve werkcultuur.

Wist je dat slechts 25% van het langdurige succes in een functie afhankelijk is van technische vaardigheden, terwijl maar liefst 75% voortkomt uit het beheersen van soft skills?

Soft Skills in een wereld van automatisering
In een tijdperk van AI en automatisering groeit juist de waarde van menselijke vaardigheden en soft skills. Werknemers anticiperen op een toekomst waarin communicatie (40%) en aanpassingsvermogen (46%) cruciale pijlers zijn. Deze verschuiving maakt van AI een hulpmiddel in onze gereedschapskist, waarbij de focus komt te liggen op waardevolle menselijke aspecten in het werk.

Stanford Research Institute en WEF: Soft Skills in de schijnwerpers
Stanford Research Institute benadrukt dat 75% van het langetermijnsucces in een functie afhangt van het beheersen van soft skills, terwijl slechts 25% wordt toegeschreven aan technische vaardigheden. Het World Economic Forum brengt wereldleiders samen om mondiaal belangrijke kwesties te bespreken en samenwerking te bevorderen op economisch, sociaal en milieugebied. Door soft skills op te nemen in 4 van de 10 topcompetenties voor de arbeidsmarkt erkent het WEF het cruciale belang van niet-technische vaardigheden in een snel evoluerende mondiale arbeidsomgeving.

EQ in de werkpraktijk: de kunst van voorwielvaardigheden
Daniel Goleman, bestsellerauteur van "Emotional Intelligence" (2019), benadrukt dat een hoog IQ geen garantie is voor succes, vooral niet in leidinggevende functies. Slechts 15% van het werk van leidinggevenden is gerelateerd aan IQ, terwijl 85% afhankelijk is van emotionele intelligentie (EQ). Goleman suggereert dat begrip van emotionele realiteit, zowel van jezelf als anderen, meer bijdraagt aan succes dan puur denkvermogen. EQ, of emotioneel quotiënt, is de sleutel tot sociale vaardigheden en kan worden aangeleerd, in tegenstelling tot IQ.

Emotionele competenties, als voorwielvaardigheden, vormen een cruciaal aspect van effectieve leiders. Vergelijkbaar met fietsen, waarbij achterwielvaardigheden (vakmanschap en expertise) essentieel zijn, maar voorwielvaardigheden (communicatieve skills en mensgerichte vermogens) onmisbaar zijn om soepel bochten te nemen en obstakels te vermijden. Het ontwikkelen van voorwielvaardigheden is even belangrijk als vakmanschap, en organisaties doen er goed aan deze beide aspecten te koesteren bij het laten doorgroeien van hun specialisten.

Metafoor: Achter- en voorwielvaardigheden

Fietsen vereist niet alleen stuwkracht (achterwielvaardigheden) maar ook behendigheid (voorwielvaardigheden). Achterwielvaardigheden symboliseren vakmanschap, terwijl voorwielvaardigheden communicatieve skills en beïnvloedingsvermogen vertegenwoordigen. Het is in feite je tweede, maar onmisbare beroep om te kunnen samenwerken in deze wereld. Zonder voorwielvaardigheden loop je vast in de bochten. Ontdek het belang van bijsturen met sterke communicatieve vaardigheden en beïnvloeding in je professionele ontwikkeling!

Het is geruststellend dat we EQ grotendeels kunnen aanleren, in tegenstelling tot het beperkt veranderbare IQ. Emotionele competenties, ofwel voorwielvaardigheden, zijn geen aangeboren talenten, maar zijn aan te scherpen vaardigheden die essentieel zijn voor effectieve sociale interacties. Om deze vaardigheden te versterken, deel ik graag een handig ezelsbruggetje met jou om op een praktische manier betekenisvol te observeren wat er bij de gesprekspartner gebeurt.

Als het loopt en kwaakt als een eend ..., dan is het waarschijnlijk ook een eend.

Deze uitspraak benadrukt het belang van het interpreteren van meerdere non-verbale signalen voor betekenisvolle inzichten. Het toont aan dat één enkel signaal niet genoeg is; context is cruciaal. In de wereld van communicatie en interpretatie is het begrijpen van de samenhang tussen signalen essentieel. Ontdek vijf richtlijnen om een completer beeld te vormen en effectieve beslissingen te nemen.

1. Heeft iemand veel ondersteunende handgebaren of juist weinig?
2. Hoe lang duurt het voordat iemand antwoord geeft op de vraag?
3. Kijkt iemand weg of kijkt hij je juist aan als je naar een herinnering vraagt?
4. Wat waren de oogbewegingen bij een herinneringsvraag? 
5. Wat is de melodie van iemands stem?
6. Hoe zit iemand erbij en hoe vaak gaat hij verzitten?
7. Hoeveel ruimte neemt iemand in tijdens een discussie?
8. Hoe beweeglijk is iemand?
9. Hoe is iemands fysiologie? Slikken of rood aangelopen gezicht?
10. Andere zaken die 'opvallen'?
    
    

Spelregel 2: Een context beïnvloedt de lichaamstaal
We weten allemaal dat een gesloten houding de stemming van de ander kan weergeven. Hoe vaak hoor ik het terug dat mensen gewoon lekker zitten als ze met hun benen over elkaar zitten. Laatst zat er een collega wat ineengedoken met haar armen over elkaar. Op de vraag of ze er andere ideeën over had, was haar kenmerkende reactie: ”Ik ondersteun mijn elleboog, want heb gisteren een sportblessure opgelopen”. Een signaal is dus geen signaal, de context is cruciaal.

Spelregel 3: Zaken waarmee het lichaam ‘adverteert’
Het lichaam fungeert als een dynamisch billboard, reagerend op spanning en ontspanning. Door deze subtiele signalen te begrijpen, onthul je de onuitgesproken taal van comfort en ongemak. Het limbische brein, ofwel het zoogdierenbrein, speelt hierin een cruciale rol, aangezien het eerlijkheid uitstraalt. Micro-gezichtsexpressies, snelle bewegingen van minder dan een halve seconde, vormen de heilige graal van lichaamstaal. Deze onthullen op authentieke wijze wat er echt gaande is en zijn moeilijk te beïnvloeden, waardoor ze betrouwbare indicatoren zijn. In communicatie is het dan ook vaak wijzer om te vertrouwen op visuele signalen dan op gesproken woorden vanuit de neo-cortex.

Spelregel 4:  Een combinatie van gedragingen die duiden op spanning
Als iemand vanuit zijn baseline gedrag plots ander gedrag gaat vertonen dat overeenkomt met signalen uit onderstaande linker kolom dan geeft de ander een weerbericht van zijn emoties die zeer mogelijk spanning duiden. Als er emoties spelen, is er meestal iets dat er speelt dat belangrijk is voor de ander. Het zou zonde zijn als dat aspect gemist wordt door het over de inhoud te hebben. Deze observatie kun je dus in beider voordeel gebruiken om het gesprek te verdiepen. Wat doet de ander als het spannender wordt?